กบฏTây Sơn: การปฏิวัติชาวนาครั้งยิ่งใหญ่ ที่สั่นสะเทือนราชวงศ์ Nguyễn
ในประวัติศาสตร์อันยาวนานของเวียดนาม มีเหตุการณ์สำคัญมากมายที่หลอมรวมประเทศชาติ และสร้างแรงบันดาลใจให้คนรุ่นต่อมา หนึ่งในนั้นคือ กบฏTây Sơn (Tây Sơn Rebellion) ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 18
กบฏ Tây Sơn นำโดยสามพี่น้องชาวนา: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ และ Nguyễn Lữ ได้จุดประกายการปฏิวัติครั้งใหญ่ ที่โค่นล้มราชวงศ์Nguyễn และสถาปนาราชวงศ์Tây Sơn เป็นระยะเวลา 25 ปี (1778-1802)
สาเหตุและที่มาของกบฏ Tây Sơn
-
ความไม่ยุติธรรมทางสังคม: ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 18 ราชวงศ์ Nguyễn ได้ปกครองเวียดนามอย่างขัดแย้ง และไม่เป็นธรรม
- นโยบายการเก็บภาษีที่หนักหน่วง
- การทารุณกรรมและกดขี่ชาวนา
- ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจระหว่างชนชั้นสูง และสามัญชน
-
ความอ่อนแอของราชวงศ์ Nguyễn: ในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 ราชวงศ์ Nguyễn ปะเจอกับปัญหาภายในที่รุนแรง เช่น การแย่งชิงอำนาจ, ความขัดแย้งระหว่างข้าหลวง และการคอรัปชั่น
-
ความเข้มแข็งของพี่น้องตระกูล Nguyễn:
Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ และ Nguyễn Lữ เป็นผู้มีความสามารถ มีความกล้าหาญ และได้รับการสนับสนุนอย่างกว้างขวางจากชาวนาและประชาชนทั่วไป
การต่อสู้และชัยชนะของกบฏ Tây Sơn
-
การรุกคืบและยึดครองหัวเมือง: พี่น้องตระกูล Nguyễn เริ่มต้นการกบฏด้วยการรวรวมกำลังพลจากชาวนา และคนไร้ที่ดิน จากนั้น ได้บุกยึดครองหัวเมืองต่างๆ ในภาคกลางของเวียดนาม
-
การต่อสู้กับทหารราชวงศ์ Nguyễn: กองทัพ Tây Sơn ซึ่งนำโดย Nguyễn Huệ (ภายหลังขึ้นเป็นจักรพรรดิ Quang Trung) ได้เผชิญหน้ากับกองทัพของราชวงศ์ Nguyễn ในหลายครั้ง
- ในปี 1786 กองทัพ Tây Sơn สามารถเอาชนะกองทัพของราชวงศ์ Nguyễn และยึดครองพระนคร Huế
-
การขยายอำนาจ: หลังจากยึดครอง Huế กองทัพ Tây Sơn ได้ขยายอำนาจไปยังภาคใต้ของเวียดนาม และสามารถขับไล่กองทัพของจักรพรรดิ Xiêm
จักรพรรดิ Quang Trung: ผู้พิชิตที่ยิ่งใหญ่ Nguyễn Huệ ซึ่งขึ้นเป็นจักรพรรดิ Quang Trung ในปี 1788 ได้ดำเนินการปฏิรูปและปกครองประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ
- การฟื้นฟูเศรษฐกิจ: จักรพรรดิ Quang Trung โปรโมทการค้า การเกษตร และอุตสาหกรรม
- การปฏิรูปการปกครอง: จักรพรรดิ Quang Trung จัดตั้งระบบราชการใหม่ และมุ่งเน้นการให้บริการแก่ประชาชน
ความล่มสลายของราชวงศ์ Tây Sơn
หลังจากจักรพรรดิ Quang Trung เสียชีวิตในปี 1792 ราชวงศ์ Tây Sơn ก็เริ่มอ่อนแอลง
- การแย่งชิงอำนาจ: มีการทะเลาะกันระหว่างข้าหลวง และสมาชิกในราชวงศ์ Tây Sơn
- การรุกรานจากราชวงศ์ Nguyễn: ในปี 1802 Trịnh Minh Quang (ผู้เชี่ยวชาญด้านการทหาร) ได้นำกองทัพของราชวงศ์ Nguyễn รุกคืบ และโค่นล้มราชวงศ์ Tây Sơn
มรดกของกบฏ Tây Sơn
-
แรงบันดาลใจให้ประชาชนต่อสู้เพื่อความยุติธรรม: กบฏ Tây Sơn เป็นตัวอย่างของการต่อสู้ของชาวนา ที่ได้ยกระดับสถานะและเรียกร้องความเป็นธรรม
-
การรวมชาติ: กบฏ Tây Sơn ได้ช่วยในการรวมประเทศเวียดนาม
-
การพัฒนานวัตกรรมทางทหาร:
- การใช้ปืนใหญ่
- การใช้วิธีการรบแบบกองโจร
-
ความสำราญของประวัติศาสตร์: กบฏ Tây Sơn ยังคงเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจ และถูกกล่าวถึงในวรรณกรรมและศิลปะเวียดนาม
ตารางแสดงเหตุการณ์สำคัญในกบฏ Tây Sơn:
ปี | เหตุการณ์ |
---|---|
1771 | พี่น้องตระกูล Nguyễn เริ่มต้นการต่อสู้กับราชวงศ์ Nguyễn |
1786 | กองทัพ Tây Sơn ยึดครอง Huế และโค่นล้มราชวงศ์ Nguyễn |
1788 | Nguyễn Huệ (จักรพรรดิ Quang Trung) ขึ้นครองบัลลังก์ |
1792 | จักรพรรดิ Quang Trung เสียชีวิต |
1802 | ราชวงศ์ Tây Sơn ล่มสลาย |
กบฏ Tây Sơn เป็นบทเรียนสำคัญในประวัติศาสตร์เวียดนาม และเป็นตัวอย่างของการต่อสู้เพื่อความยุติธรรม ความเท่าเทียม และเอกราช